تایپوگرافی از سیر تا پیاز : خوشنویسی
قبلا در اولین سری از مطالب تاپیوگرافی از سیر تا پیاز ، تایپوگرافی از سیر تا پیاز : تعریف به چیستی و چگونگی تایپوگرافی اشاره داشتم . همچنین در دومین سری از این مطالب تایپوگرافی از سیر تا پیاز : تایپ فارسی در وب به جایگاه فونت ، وب فونت و نحوه استفاده از تایپ در وب پرداخته بودم . امروز قصد دارم در سومین سری از این مطالب به خط ، خطاطی و آنچه که ما امروزه به نام خوشنویسی می شناسیم بپردازم .
اصولا زمانی که ما از "تایپ" و "تایپوگرافی" صحبت می کنیم ، داریم از فرآیندی صنعتی ، تکثیر پذیر و قابل چاپ صحبت می کنیم . در همین راستا معمولا هنر خوشنویسی و خطاطی را در گروه تایپوگرافی قرار نمی دهیم ؛ زیرا که غالبا در آن ابعاد صنعتی ، تکثیر پذیری و چاپ مطرح نیست .
سیاه مشقی از مرحوم عمادالکتاب در وصف کتاب سفرنامه خراسان
اما چیزی که باعث شد من در این سری از مطالب تایپوگرافی از سیر تا پیاز به خوشنویسی بپردازم ، اهمیت بسیار زیاد آن در شکل گیری تایپ های مدرن امروزی است . هر چیزی که ما امروز از طراحی تایپوگرافی داریم ، بر دوش خوشنویسان بزرگ ما در گدشته است . کسی که بتواند خوشنویسی را درست بشناسد و انواع خطوط را درک کند ، در رهیافت خود به سمت طراحی تایپ بسیار موفق تر نسبت به آنها که چنین دانشی در اختیار ندارند عمل خواهد کرد .
دیباچه :
خوب است قبل از بررسی خطوط در خوشنویسی قدری با تاریخچه و کم و کیف خوشنویسی آشنا شویم . متن زیر به اختصار و با دخل و تصرف از ویکی پدیا ، این هدف را محقق می کند : خوشنویسی یا خطاطی به معنی زیبانویسی یا نوشتن همراه با خلق زیبایی است و فردی که این فرایند توسط او انجام می‌گیرد خوش نویس نام دارد، به‌خصوص زمانی که خوش نویسی حرفه ی شخص باشد. گاهی درک خوشنویسی به عنوان یک هنر مشکل است. به نظر می‌رسد برای درک و لذت بردن از تجربه بصری خوشنویسی باید بدانیم خوشنویس افزون بر نگارش یک متن، سعی داشته اثری هنری با ارزش‌های زیبایی شناختی خلق کند. از این رو خوشنویسی با نگارش سادهٔ مطالب و حتا طراحی حروف وصفحه‌آرایی متفاوت است. همچنین از آنجایی که این هنر جنبه‌هایی از سنت را در دل خود دارد باید آن را تا حدی از تایپوگرافی که مبتنی بر ارزش‌های گرافیکی مدرن و کارهای چاپی است متمایز کرد. خوشنویسی تقریباً در تمام فرهنگ‌ها به چشم می‌خورد اما در مشرق زمین و به‌ویژه در سرزمین‌های اسلامی و ایران در قله هنرهای بصری واقع است. خوشنویسی اسلامی و بیش از آن خوشنویسی ایرانی تعادلی است حیرت‌انگیز میان تمامی اجزا و عناصر تشکیل دهندهٔ آن. تعادل میان مفید و مورد مصرف بودن از یک سو و پویایی و تغییر شکل یابندگی آن از سوی دیگر؛ تعادل میان قالب و محتوا که با آراستگی و ملایمت تام و تمام می‌تواند شکل مناسب را برای معانی مختلف فراهم آورد.
برگی از قرآن به خط کوفی - ایران - قرن یازدهم
اگر در نظر داشته باشیم که خوشنویسی اسلامی و ایرانی براساس قالب‌ها و قواعد و نظام‌های بسیار مشخصی شکل می‌گیرد و هر یک از حروف قلم‌های مختلف از نظام شکلی خاص، و تا حدود زیادی غیرقابل تغییر، برخوردارند. آنگاه درمی‌یابیم که ایجاد قلم‌های تازه و یا شیوه‌های شخصی خوشنویسان بر مبنای چه ابداع و رعایت حیرت‌انگیزی پدیدار میشود. در خوشنویسی اندازه هر حرف و نسبت آن با سایر حروف با دقت بسیار بالایی معین شده‌است و هر حرف به صورت یک «مدول» ثابت درمی‌آید که تخطی از آن به‌منزله نادیده گرفتن توافقی چندصدساله‌است که همیشه میان خوشنویس و مخاطب برقرار بوده و با رضایت طرفین حاصل می‌آمده‌است.
چالش : انتخاب ایده و شروع فرآیند طراحی
این دومین مطلب از سری مطالبی است که در مورد چالش 6 ماهه می نویسم . به طور خلاصه در این چالش قرار بر این است...
طراحی گرافیک ، که عشق آسان نمود اول
خیلی از دوستان این روزها به حقیر ایمیل می دهند یا کامنت می گذارند که به طراحی گرافیک علاقه دارند و حتی در این رشته تحصیل هم...
طراحی رابط کاربری ایرانی - تقارن
رابط کاربری ایرانی سعی می کند به ویژگی های هنر ایرانی بپردازد و ببینید که آیا می توان بین این ویژگی ها و طراحی رابط کاربری و رابط تعاملی ارتباطی یافت یا خیر . در قسمت قبلی طراحی رابط کاربری ایرانی . چرا و چگونه؟ – دیباچه به این موضوع پرداختم که چرا ضرورت دارد تا رویکردهای بومی در هر هنری به عرصه شکوفایی برسد و مثال هایی از این دست را بررسی کردم . در ادامه قرار بر این شد که در هر مقاله از این سری به بررسی یکی از ویژگی های هنر ایرانی اسلامی بپردازیم که در این مطلب نوبت به تقارن رسیده است .
هنر ایرانی یا هنر اسلامی :
برخی از دوستان به بنده متذکر شده اند که شما بین هنر اسلامی (هنر اعراب ) و هنر ایرانی باید تمایز قایل شوی و این دو در یک مسیر نیستند . شاید بهتر باشد قبل از هر چیزی چند نکته در این مورد بگویم . تاریخ هنر ایران یک تاریخ هفت هزار ساله است و بدیهی است که در دوران های مختلف ، به یک شکل نبوده است . در دوران هخامنشیان این هنر تآثیر گرفته از هنر عیلامیان بود و در دوره اشکانیان از روم و فرهنگ غرب تاثیر می گرفته . همچنین در 1500 سال اخیر ، هنر ایرانی با هنر اسلامی آمیخته شده است . چیزی که در این بین مهم است این است که هیچ گاه هنر ایرانی تحت تاثیر فرهنگ های مختلف ، چارچوب های خود را از دست نداده است و این ایرانیان بوده اند که با فرهنگ غنی خود ، بر روی سایر فرهنگ ها تاثیر گذاشته اند . به طور خاص در زمینه هنر اسلامی ، شاید به جرات بتوان گفت که بیش از 90 درصد این هنر مبدعان و خالقان ایرانی داشته است . شکل طاق ها و درب ها ، نقش مایه ها و موتیف ها ، گره ها ، نگارگری و تذهیب ، خط و خوشنویسی ، معماری و انواع هنرهای دیگر را ایرانیان به پیش برده اند . قدیمی ترین مسجد ایران که هم اکنون وجود دارد مسجد جامع تاریخانه دامغان است . این مسجد که اساس معماری آن منطبق بر معماری مساجد امروزی است ، از معماری دوران ساسانی تاثیر گرفته است .
مسجد تاریخانه دامغان که در دوران ساسانیان آتشکده بوده است
در خوشنویسی و خطاطی ، گفته شده شش خط مُحَقَّق ، ریحان ، ثُلث ، نسخ ، رِقاع ، توقیع از ابداعات ابن مقلع شیرازی است . همینطور خط نستعلیق و شکسته نستعلیق که از ابداعات ایرانیان است . و از این دست مثال ها در تمامی زمینه های هنری وجود دارد .
در نهایت باید بگویم که فلسفه اسلام که امروزه در هنر ایرانی جریان دارد ، این هنر را شکل داده است و هنر ایرانی نیز در خدمت اسلام درآمده است . به نظر من تمایز بین هنر ایرانی و اسلامی در حال حاضر بازی با کلمات است . پس زمانی که من از مبحثی به نام هنر ایرانی صحبت می کنم ، منظورم هنر ایران باستان و دوران اسلامی با هم است و قصد تفکیک دوران های مختلف هنری را از یکدیگر ندارم .
تقارن :
تقارن عبارت است از نظم و تعادل مبتنی بر تکرار عناصر . تقارن مهم ترین ویژگی "طبیعت" است . چه در برگ یک درخت نگاه کنید و چه در یک حیوان ، مثل پروانه می توانید اثر تقارن را مشاهده کنید . ذهن ما همیشه با طبیعت و تقارن آشنا بوده است ، پس در مواجه با هنر متقارن احساس بیگانگی نمی کند و برایش دلنشین می شود .
تقارن در طبیعت
تقارن ، نظم و هماهنگی از مهم ترین ویژگی های هنر ایرانی است . چه در هنر ایران باستان و چه در هنر اسلامی شما هیچ گاه اثری بی قاعده مشاهد نمی کنید .
انواع تقارن :
سه نوع تقارن وجود دارد : بازتابی ، چرخشی و اتقالی .تایپوگرافی از سیر تا پیاز : تایپ فارسی در وب
به مناسبت روز وبلاگ نویسی ، قصد دارم دومین مجموعه از مطالب تایپوگرافی از سیر تا پیاز را به کاربرد تایپ در وب و به خصوص زبان فارسی بپردازم .
تایپ و تصویر در کنار یکدیگر انتقال دهنده مفهوم هستند . در این بین تایپ نقش کلیدی و پررنگی ایفا می کند . گاهی اوقات تایپ بیان تصویری دارد و از کارکرد صرفا متنی خود خارج می شود و مفهوم را نیز به شکلی تصویری منتقل می کند . انواع فونت ها ، چیدمان ها و رنگ ها در متون به کارکرد تصویری تایپ کمک می کنند . تایپوگرافی خیلی خلاصه یعنی همین اهمیت دادن به وجه تصویری تایپ .
دیباچه :
رسانه های دیجیتال مدرن از جمله وب ، تفاوت های اساسی با رسانه های سنتی مبتنی بر کاغذ دارند . با توجه به جوان بودن رسانه های دیجیتال نسبت به کاغذ ، اکثر توجه طراحان به سمت صنعت رسانه های کاغذی معطوف بوده است و معمولا طراحان ، طرح های خود را برای چاپ محیا کرده اند . در این میان طراحان فونت و تایپ فیس استثنا نیستند . چیزی که رسانه ای مثل کاغذ را با رسانه ای مثل موبایل متمایز می سازد ، 'دقت' است . رسانه های کاغذی در بدترین حالت معمولا 300 نقطه در هر اینچ دقت دارند ( امروزه دقتی مثل 1200 نقطه در هر اینچ بسیار رایج است ) در حالی که در رسانه های دیجیتالی این رقم به طور معمول حدود 100 پیکسل در هر اینچ است . در نسل جدید مانیتورها این رقم تا حدود 220 تا 300 پیکسل در هر اینچ بالا رفته است . به هر حال با توجه به اینکه نمایشگرهای ریتینا و با تفکیک پذیری بالا همه گیر نشده اند ، پس باید طراح به نوع رسانه ای که با آن کار می کند توجه داشته باشد . چنانچه شما از تایپ با جزییات فراوان و مناسب چاپ بر روی مانیتور ها با دقت پایین تر استفاده کنید ، مشکلاتی مثل دندانه دار شدن و پلیدگی را مشاهد خواهید کرد . زمانی که من برای رسانه های کاغذی اقدام به طراحی می کنم ، اطلاعاتی مثل ابعاد کار و نوع چاپ را دارم . در نتیجه زمانی که می خواهم از تایپ استفاده کنم ، متناسب با ابعاد و نوع چاپ این کار را انجام می دهم . اما در وب اینگونه نیست . در طراحی وب سایت ها و استفاده از تایپ باید به این نکته توجه داشت که ممکن است وب سایت شما توسط هر دستگاهی در هر ابعادی و با هر کیفیتی مشاهده شود . از کامپیوترهای قدیمی با تفکیک پذیری پایین تا موبایل ها ، تبلت ها و نمایشگرهای بزرگ .
یک طراح خوب به اکثر این رسانه ها توجه می کند و نهایت سعی خود را به کار می برد که وب سایت طراحی شده در اغلب رسانه ها به درستی به نمایش درآید . در این میان نقش فونت و نحوه انتخاب تایپ مستثنی نیست . ما باید فونت هایی مناسب در اختیار داشته باشیم و بتوانیم اندازه ها و رنگ ها را به طور مناسب انتخاب کنیم .
طراحی و استفاده از تایپ برای وب ، کمی با سایر رسانه ها متفاوت است . در ادامه نگاهی دارم به کارکردهای فنی فونت در وب و جایگاه زبان فارسی در وب فونت ها
صحبتی با آیدین آغداشلو در باب هنر گرافیگ
آیدین آغداشلو از پنج سالگی به نقاشی روی آورد و در ۱۴ سالگی نقاشی‌هایش در کتاب‌های درسی چاپ می‌شد و بعدها نقاشی و گرافیک حرفه اصلی او شد...
طراحی رابط کاربری ایرانی . چرا و چگونه؟ - دیباچه
آیا چیزی به اسم رابط کاربری ایرانی می تواند وجود داشته باشد ؟ یک رابط کاربری ایرانی باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟ . در سری مقالات "طراحی رابط کاربری ایرانی . چرا و چگونه؟ " سعی دارم با بررسی ویژگی های هنر ایرانی برای سوالاتی که در ابتدا پرسیدم ، پاسخی بیابم . اگر شما هم به این موضوع علاقه مندید با من همراه باشید .
دیباچه
طراحی رابط گرافیکی کاربر (Graphic User Interface) یا طراحی تعاملی (Interactive design) شاخه های نسبتا جدید در طراحی هستند که مورد توجه عموم طراحان به خصوص طراحان گرافیک و طراحان صنعتی قرار گرفته است . این شاخه از طراحی نسبتا جوان است و همراه با رشد تکنولوژی به شدت در حال گسترش است .
بخشی از یک رابط گرافیکی تعاملی
در طراحی UI ما استانداردها و مکاتب مختلفی داریم که اکثر این ها از غرب و جایی که قطب تولید نرم افزار است آغاز شده است . شرکت های بزرگی مثل ماکروسافت ، اپل ، گوگل و ادوبی تقریبا تمام جریان نرم افزاری جهان را در اختیار دارند . طراحان این شرکت ها می توانند مشخص کنند که یک UI خوب چگونه چیزی است .
زمانی که ما تکنولوژی و نرم افزار را وارد می کنیم ، طبیعی است که فرهنگ استفاده و زبان طراحی آن را نیز وارد می کنیم . امروزه زبان طراحی UI یک استاندارد جهانی است .
زمانی که ما تکنولوژی و نرم افزار را وارد می کنیم ، طبیعی است که فرهنگ استفاده و زبان طراحی آن را نیز وارد می کنیم .رابط گرافیکی کاربر پیرو یک سری استانداردها است . مهم ترین خصوصیتی که این استانداردها را شکل می دهند ، کاربران هستند . مشخص است که کاربران با هم متفاوت اند . اینکه شما بخواهید رابط کاربری برای مخاطبان کهنسال طراحی کنید و یا مخاطب کودک ، کاملا ممکن است در نحوه دیزاین ما تاثیر گذار باشد .
یک رابط کاربری مخصوص کودکان
می تواینم کاربران را از نقطه نظر جغرافیایی هم نگاه کنیم . نگاهی که مثلا مردم انگلستان به رنگ قرمز دارند با برخوردی که مردم عراق به این رنگ دارند متفاوت است . شاید در انگلستان قرمز یک رنگ سلطنتی باشد و در عراق یک رنگ جذاب برای بسته بندی مواد غذایی .
پس به طور مثال طراح گرافیک یا طراح صنعتی که می خواهد یک بسته بندی را دیزاین کند ، باید سلایق مختلف مردم در کشورهای مختلف را بشناسد و متناسب با آنها برای طراحی اقدام کند . در تاریخ طراحی گرافیک مثال های زیادی می توان یافت که اشتباه یک طراح در عدم شناخت یک جغرافیای خاص یک محصول تجاری را با شکست مواجه کرده است .
اما آیا این داستان بومی سازی دیزاین در مورد رابط گرافیک کاربر و طراحی تعاملی هم صدق می کند ؟ هم آری و هم خیر .
نرم افزارها و وب سایت ها تا حد زیادی مخاطبان فرامنطقه ای دارند . یعنی اینکه جهانی هستند . به طور مثال Gmail کاربرانی از شرق دنیا تا غرب دنیا با سلایق گوناگون و نژادهای مختلف دارد . زبان طراحی برای این همه مخاطب باید به گونه ای باشد که همه مردم بتوانند با آن در حد معقولی کار کنند . اما اینها دلیل نمی شود که Gmail از طراحی و زبان منطقه ای و بومی غافل شود .
چیزی که امروز ما به عنوان رابط کاربری می شناسیم حاصل تلاش طراحان مختلفی است . UI نرم افزارها و وب سایت ها هر روز در مسیر پیشرفت قرار دارد . ایجاد یک زبان بومی در طراحی رابط کاربری شاید نکته ای باشد که تا به حال زیاد به آن پرداخته نشده است . باید به این نکته توجه کنید که وقتی ما صحبت از طراحی بومی می کنیم ، الزاما به این معنی نیست که یک جغرافیای خاص می تواند طراحی ما را به کار گیرد . بلکه طراحی بومی ، روحی است که می تواند یک طراحی را خاص کند و روحیات کاربران را تغییر دهد .
ما مکاتب متعددی در طراحی گرافیک داریم . مثل مکتب لهستان ، مکتب سوئیس و مکتب ژاپن . در هر یک از این مکاتب ، طراحان مبتنی بر جغرافیا ، فرهنگ و هنر بومی خود اقدام به طراحی کرده اند که نتیجه آن به وجود آمدن مجموعه ای از آثار ارزشمند ، ممتاز و متمایز است .
به طور مثال در مکتب سوئیس که مکتب مورد علاقه من نیز هست ، طراحان گرافیک به "تایپ" اهمیت ویژه ای می دهند . استفاده از حروف به عنوان بخش اصلی اثر ، استفاده از اشکال هندسی و فرم های منظم ، استفاده از فضاهای سفید و استفاده از خطوط از مشخصه های مکتب سوئیس است .
دیزاین در مکتب سوئیس
بر عکس مکتب سوئیس ، مکتب لهستان قرار دارد که تصویر سازی در آن جایگاه اصلی را دارد و به "تایپ" در حاشیه کار نگاه می شود .
به هر حال قصد ندارم که در اینجا در مورد مکتب ها وارد جزییات شوم . هدف ام این بود که فقط بگویم که طراحی گرافیک بومی چیزی است که وجود دارد و می تواند در اقسام مختلف دیزاین و به طور مشخص طراحی UI به کار گرفته شود .
مکتب ایرانی :
همه این مطالب را در دیباچه گفتم تا به این نکته برسم که ما نیاز داریم نسبت به طراحی UI ایرانی نگاه جدی تری داشته باشیم . در سری مقالاتی که از این به بعد در مورد طراحی UI ایرانی خواهم نوشت ، سعی می کنم به بررسی مشخصه های هنر ایرانی بپردازم و ببینم که آیا می توان از این مشخصه ها در طراحی UI هم استفاده کرد یا خیر .
بخشی از پوستر جشن هنر شیراز اثر قباد شیوا
به طور مشخص من تجربه موفقی را در بومی سازی گرافیک و در طراحی پوستر سراغ دارم . طراحی پوستر هم ، زمانی مثل طراحی UI و با ورود دستگاه های چاپ به ایران وارد شد . پس از این منظر طراحی پوستر و طراحی UI هر دو هنرهایی وارداتی هستند . البته وقتی من صحبت از وارداتی بودن یک هنر می کنم به این معنی نیست که آن هنر ریشه و سابقه ای در ایران نداشته است . بلکه به این معنی است که رسانه و شکل برخورد با آن هنر جدید و وارداتی است . بدیهی است که هنر ایرانی - اسلامی ما کهن ، ریشه دار و کاربردی است .
خرده تجربیات یک طراح گرافیک
مدتی است برخی از دوستان به خصوص در شبکه های اجتماعی ، علاقه شان نسبت به گرافیک را با من در میان می گذارند و در مورد راه و روش درست برای آنکه یک طراح موفق شوند ، سوالاتی می پرسند .
بنده ، با کسی که به آن "طراح گرافیک" می گویند فاصله معناداری دارم . با این حال مطرح کردن برخی از تجربیات در پاسخ به این سوال " که چگونه یک طراح گرافیک شویم ؟ " مفید خواهد بود .
بخشی از یک پوستر به مناسبت روز جهانی گرافیک - مهدی خدادادی
کمی دیباچه :
زمانی که 5 سال پیش تصمیم گرفتم وارد حیطه طراحی گرافیک شوم ، هیچ شناختی از گرافیک نداشتم . خاطرم هست تازه دانشگاه "مهندسی کامپیوتر" قبول شده بودم و رشته ای که در دانشگاه دنبال کردم ، ارتباط آشکاری با مفاهمی مثل "دیزاین" و "هنر" نداشت . همه چیز از علاقه ام به هنر شروع شد .علاقه اولین گام و گامی پیش برنده در هر زمینه ای است .یک روز از رادیو شنیدم که "فرهنگسرای ارسباران" برای ترم تابستان کلاس نقاشی برگزار می کند . صرفا به دلیل علاقه و لذت خاص نقاشی ، تصمیم گرفتم در این کلاس ثبت نام کنم و این آغاز ماجرا بود . فکر کنم حدود 6 ماه به فرهنگسرا می رفتم و این داستان با شروع دانشگاه پایان گرفت . مهم ترین خاصیت این کلاس برای من این بود که فهمیدم خرده استعدادی در هنر دارم و نباید این مسیر را ناتمام بگذارم .
فرهنگسرای ارسباران
قرار گرفتن در یک جمع هنری به شما کمک می کند تا استعدادهای خود را بشناسید و گاها با دیدن یک اثر هنری جرقه ای در شما زده می شود .پس از دانشگاه تصمیم گرفتم گرافیک را کمی جدی تر دنبال کنم . آنچه در ادامه می خوانید بخشی از تجربیاتی است که در این مسیر به آنها رسیده ام .
دیزاین در برابر هنر
هر پروژه ای نیاز به "دیزاین" دارد . نحوه تجزیه و تحلیل ، اجرا و پایان یک پروژه باید "دیزاین" یا طراحی شود . سوال اصلی اینجاست که آیا مفهوم " دیزاین" با مفهوم " هنر " برابر است ؟ تفاوت ها و شباهت های بین این دو مفهوم چیست . من مردم بسیاری را دیده ام که "دیزاینر" و هنرمند را به یک چشم دیده اند . شاید تا وقتی که "دیزاین" و "هنر" درست تعریف نشوند ، تمایزات به درستی مشخص نشود .
دیباچه :
من معمولا با هر دو نوع از پروژه ها سرو کار دارم . "دیزاین" بیشتر زمانی مطرح می شود که ما با "محتوا" و "مخاطب" سروکار داریم . اینکه چطور و چگونه محتوا را به شکلی بصری چیدمان کنیم تا مخاطب بتواند به بهترین شکل با محتوا ارتباط برقرار کند . طراحی صفحات وب و یا صفحه آرایی مجلات از این جمله است .
بخشی از "دیزاین" ویژنامه خلاقیت یک پزشک
قرار نیست در طراحی وب ، مهارت هنری ام را به رخ مخاطب بکشم . قرار بر این است که مخاطب وارد سایت شود ، مطلب مورد نظر خود را پیدا کند و کارش را به پایان برساند .
اینکه در ویترین ، مطالب چگونه چیده شود تا مخاطب به بهترین شکل به آن دست پیدا کند ، "دیزاین" نام دارد."دیزاینر" الزاما شاید نتواند بر روی کاغذ یک خط راست رسم کند و یا ممکن است در مورد ترکیبات رنگ ها بر روی بوم اطلاعاتی نداشته باشد . از سویی دیگر وقتی مشغول کاری صرفا هنری مثل نقاشی هستم ، بیش از آنکه به مخاطب نقاشی فکر کنم به تمابلات ، احساسات و بیان شخصی خودم توجه دارم . هنر معمولا تکثیر پذیر نیست . صریح صحبت نمی کند و بیشتر اوقات به مهارت دست احتیاج دارد .
مهدی خدادادی - از مجموعه آبرنگ - 1385 خورشیدی
البته هنر و "دیزاین" در خیلی از موارد همزمان با هم به کار گرفته می شوند . جایی که ما آن را "طراحی هنری" یا "کارگردانی هنری" می نامیم . "طراحان گرافیک" کسانی هستند که در "دیزاین" خود از هنر بسیار استفاده می کنند .
هنر چیست ؟
بخشی از جزوه دانشگاه
هنر در عواطف ما ریشه دارد .
هنر گاهی اوقات در مخاطب پرسش ایجاد می کند . چرا و چگونه ؟ ( الزاما مخاطب به پاسخ این پرسش ها دست نمی یابد)
هنر دارای معانی گوناگون است . بستگی به تجارب و احساسات هنرمند ممکن است ، معانی آن تغییر کند .
هنر یک استعداد ذاتی است که با فرد متولد می شود . فرد می تواند آن را به کار گیرد یا نگیرد ، اما در ذات شخص باید موجود باشد .
هنر معمولا یک عمل انفرادی است . ( تیمی نیست )
هنر غالبا داری معنی است ، اما به ندرت قابل استفاده است .
دیزاین چیست ؟
پوستر روز ببادا - اثر : رامبد والا
بامیل - گروه ققنوس
"دیزاین" باید درک و فهم شود .
"دیزاین" عملی است برای حل مشکلات و یا ارائه اطلاعات .
"دیزاین" حامل پیام است . "دیزاین" یک وسیله ارتباطی است .
"دیزاین" خوب مانند یک صندلی راحتی خوب است . پیام خود را راحت منتقل می کند .
"دیزاین" قابلیت آموزش دادن و آموختن دارد . همه مردم می توانند قوانین آن را بیاموزند و الزاما نباید یک هنرمند خوب باشید تا یک "دیزاینر" خوب باشید .
"دیزاین" معمولا باید سفارش دهنده داشته باشد .
پروژه "دیزاین" باید دارای نقشه راه باشد .
"دیزاین" باید مخاطب محور باشد .
"دیزاین" می تواند یک فرآیند گروهی باشد .
هر پروژه "دیزاین" برای هدفی خاص مناسب است .
Processing : برخورد هنر و الگوریتم
substrate
تصویری که در بالا می بینید برداشتی آزاد ، از یک نقاشی قدیمی از جکسون پولاک با نام "لایه ها" است . این تصویر تماما به وسیله روابط ریاضی ، الگوریتم ها و کد نویسی شکل گرفته است .از زبان برنامه نویسی Processing برای خلق این اثر استفاده شده است .
پیش از این در پیکسلر در مورد "هنر مولد" یا "Generative Art" صحبت کرده بودم :
اگر شما به عنوان یک هنرمند به این شکل از هنر علاقه دارید ولی در مورد یادگیری زبان های برنامه نویسی پیچیده مطمئن نیستید ، Processing یک پیشنهاد خوب ، ساده و دلچسب است. اگر هم یک برنامه نویس هستید ، باز هم Processing را در اموری مثل پردازش تصویر ، صدا و پردازش داده ها ، موثر و ثمر بخش خواهید یافت .هنر مولد هنری است که در آن اثر هنری ، طبق الگوریتمی از پیش تعریف شده تولید می شود . این الگوریتم می تواند توسط نرم افزار و یا سیستم های شبیه سازی ریاضی تعریف شود . هنر مولد در همه زمینه های هنری مثل هنرهای تجسمی ، موسیقی ، مجسمه سازی و… کاربرد دارد .
Processing یک زبان برنامه نویسی آزاد و سرگرم کننده برای نوشتن انواع برنامه های گرافیکی و تعاملی است .با Processing شما یک کاغذ سفید در اختیار دارید که می توانید به ساده ترین شکل ممکن ایده های گرافیکی و هنری خود را به وسیله کُد نویسی بر روی آن پیاده کنید .
نمونه از کار با Processing
نگاهی به روانشناسی در طراحی لوگو
بحث "روانشناسی" یکی از بحث هایی است که در کنار طراحی گرافیکی لوگو مورد توجه قرار می گیرد . به طور معمول انتخاب رنگ ، یکی از فرآیند های روانشناسی طراحی لوگو است ، اما این فرآیند چیزی بیش از انتخاب رنگ است .
لوگو قصد دارد تا خدمت یا شرکتی را معرفی کند و آن را بشناساند ، اما در روانشاسی طراحی لوگو ، به ماهیت لوگو فارغ از جنبه های معرفی و شناسایی می پردازیم .
تعریف روانشناسی در طراحی لوگو
قبل از هر چیز بهتر است به تعریفی از " روانشاسی طراحی لوگو " بپردازیم . لوگو در زبان یونانی "logos" است و به معنای واقعی کلمه ، به معنی "کلمه" است .لوگو یک "کلمه" بصری است که به کمک آن شما هویتی را به افراد معرفی می کنید . مردم لوگو شما را می بینید و مفهوم آن را به مثل یک زبان درک می کنند.
کلمه لوگو در زبان یونانی
مردم با هم در زمینه های فرهنگی و آموزشی تفاوت هایی دارند . هر شخص متناسب با بینشی که دارد ، برداشت خودش را از لوگوی شما می کند .
کاری که ما در " روانشاسی لوگو " می کنیم این است که لوگو را به بخش های مختلف تقسیم می کنیم و هر بخش را به شکل یک خصوصیت می بینیم . خواهیم دید که هر خصوصیت چه تاثیری بر مردم دارد و چگونه با کنترل این خصوصیت ها می توانیم دهنیت مردم نسبت به لوگو را متناسب با چیزی که می خواهیم ، تغییر دهیم .از انجا که خصوصیت های هر لوگو ممکن است نامحدود باشد و من قصد بررسی همه آنها را ندارم ؛ پس بهتر است به سراغ 2 مورد از مهم ترین خصوصیت ها در طراحی لوگو برویم : رنگ و شکل
نقش رنگ چیست ؟
زمانی که در مورد رنگ لوگو با مشتریان صحبت می کنیم ، معمولا سریع به ما می گویند فلان رنگ یا بهمان رنگ برای این کار مناسب است . متاسفانه در همه جا پر شده است از مقالات رنگ شناسی و چیزهایی مثل اینکه رنگ زرد این معنی را دارد و رنگ قرمز آن معنی را . باید این نکته را دانست که رنگ ها فقط یک معنی ندارند . هر رنگ ممکن است چندین معنی داشته باشد . البته این معانی در کشورهای مختلف و در سطوح اجتماعی مختلف متفاوت است . تصویر زیر تفسیرهای گوناگونی که می شود از رنگ ها داشت را نشان می دهد :
جدول خصوصیات رنگ ها
در طراحی لوگو خواهشا سراغ رنگ های متعدد نروید و تنها یک رنگ را انتخاب کنید . انتخاب تک رنگ به شما اجازه می دهد تا طرح تجاری خود را مبتنی بر یک رنگ و به صورت صحیح به پیش ببرید .
با گذشت زمان مردم لوگوی شما را به آن رنگ و آن رنگ را متناسب با لوگوی شما می شناسند . در زیر چند نمونه را در این باره می بینید :
هر رنگی که برای لوگوی خود انتخاب می کنید ، مطمئن شوید که لوگوی سفید شما روی پس زمینه سیاه و لوگوی سیاه شما بر روی پس زمینه سفید به خوبی دیده میشود . از نظر روانشناسی اینکه لوگو بتواند به شکل مکمل هم خوب دیده شود اهمیت دارد .
چرا برندها به سمت مینیمالیسم می روند ؟
همه شرکت ها به این سمت حرکت می کنند که در دل مشتریان خود جا باز کنند و شناخته شوند . موفقیت شرکت ها تنها وابسته به فروش و میزان سود انها نیست ، بلکه در میزان به رسمت شناختن و محبوبیت "برند" آنها توسط مردم است . "برند" ایجاد احساس انسانی ، نسبت به یک شرکت خاص است . اینکه ما مثلا ، فلان شرکت را به فلان قابلیت بشناسیم . بخشی از "برند" ارتباط بصری است . مجموعه لوگو ، رنگ و ساختار یک شرکت ، به شکلی بصری با ما ارتباط برقرار می کند .
ارتباط بصری و اهمیت آن
هنگامی که شما به شرکت مورد علاقه خود فکر می کنید ، چیزهایی در ذهن شما تداعی می شوند . مثلا ما ماشیت های "ولوو" را به امنیت ، گوگل را به جستجو و آدیداس را به کفش های ورزشی با کیفیت می شناسیم ."برند" کاری می کند تا شما بین خودتان و شرکت مربوطه توسط احساسی منحصر به فرد مرتبط شوید.طراحان غالبا ساختاری بصری "برند" را سامان می دهند . شاید اولین چیزی که در مورد ساختار بصری به ذهن می رسد ، لوگو یک شرکت باشد . اما این مفهوم فراتر از این حرف هاست . طراحی بصری شامل نشانه ، طراحی بسته بندی ، رنگ سازمانی و هر چیزی است که شما با چشمانتان می توانید از یک شرکت ببینید . از قدیم گفته اند که "غقل آدم به چشم شه" . معمولا آدم ها بسیار به دیدن وابسته اند . اگر شما چیزی را نبینید ، شاید گمان ببرید چنین چیزی اصلا وجود ندارد . دیدن یک راه ارتباطی مهم برای شناخت ما از محیط پیرامونی ماست . یک ساختار بصری خوب از یک شرکت به ما حس خوبی از آن شرکت منتقل می کند ، برعکس اگر یک شرکت موفق نتواند ساختار بصری خوبی را سامان دهد ، در ارتباط با مخاطب شکست خواهد خورد .
چرا مینیمالیسم ؟
مینیمالیسم تکنیکی است که در آن طراح سعی می کند فقط چیزهای مهم را نگه دارد و بقیه موارد را حذف کند . مینیمالیسم برای خلاص شدن از چیزهای اضافی و عناصر اشتباهی است .
در نگاه اول شاید طراحی مینیمال ، کار ساده ای به نظر برسد ، اما اینکه واقعا چه چیزی مهم است و اینکه باید در کجا قرار بگیرد ، نیاز به دانش و تجربه دارد .
تایپوگرافی از سیر تا پیاز : تعریف
"تایپوگرافی از سیر تا پیاز" عنوان مجموعه مقالاتی است که سعی دارد تا به تایپ و رابطه آن با تصویر بپردازد . تایپوگرافی از مباحث مهم در طراحی گرافیک است . ردپای تایپوگرافی را امروزه می توانید در بسیاری از رسانه ها مانند پوستر ، مجلات ، روزنامه ها ، رسانه های تصویری ، وب و... ببینید .
امید دارم در مجموعه مقالات " تایپوگرافی از سیر تا پیاز" بتوانم به چند وچون مقوله تایپوگرافی ، نقش آن در طراحی و رابطه آن با یک دیزاین موفق ، آنگونه که باید بپردازم .
تایپوگرافی چیست ؟
معانی مختلفی برای واژه تایپوگرافی در لغت نامه می توانید پیدا کنید . چند تای آنها را در زیر می بینید :تایپوگرافی ، هنر چیدمان تایپ ، برای رسیدن به یک زبان تصویری است .
تایپوگرافی ، هنر پردازش متن ، برای رسانه های چاپی است .
تایپوگرافی عبارت است از انتخاب و طرح ریزی تایپ برای چاپ .از مجموعه تعریف های بالا و همینطور چند تعریف دیگری که از سایر جاها دیده ام می توان اینطور برداشت کرد که :
تایپوگرافی هنری است که در آن طراح می کوشد با تغییر عناصر متن ، مثل اندازه ، فاصله حروف ، شکل حروف ، فاصله خطوط ، پاراگراف بندی و مواردی از این دست زبان بصری برای تایپ به وجود آورد . تایپوگرافی در طیف گسترده ای از امور هنری ، مثل ساخت تیتراژ فیلم ، طراحی گرافیک ، طراحی کتاب های کمیک ، طراحی مالتی مدیا و... کاربرد دارد . تایپوگرافی با خطاطی و دست نویس تفاوت دارد ، هر چند طراح تایپ می تواند از خط و دست نویس نیز برای تایپوگرافی بهره ببرد .اما داستان تایپوگرافی و تعاریف آن وقتی به ایران می رسد جالب می شود . تایپوگرافی جز پدیده های بحث برانگیز در محافل گرافیکی ایران است .
بازگشت به آینده ، سفری در زمان
Irina Werning یک عکاس متولد شهر بوئنوس آیرس است . او یک پروژه عکاسی با نام " بازگشت به آینده" را شروع کرده است که در آن اقدام به بازآفرینی عکس های قدیمی می کند . در این پروژه عکس های قدیمی انتخاب شده و سعی می شود در همان شرایط و با آدم هایی که حالا بزرگتر شده اند ، بازآفرینی بشوند . عکس های گرفته شده بسیار دقیق و شگفت انگیز شده اند .
شاید شما هر روز که مقابل آیینه قرار می گیرید متوجه تغییرات ظاهری نشوید ، اما عکس ها ، به یک باره به ما گذشت زمان را یادآوری می کنند . با منتخبی از عکس های این هنرمند آرژانتینی در ادامه مطلب همراه می شویم .
چرا یک لوگوی خوب بیش از پنج هزار تومان ارزش دارد ؟
طراحی لوگو و نشانه جز کارهای پر هزینه و گران در طراحی گرافیک محسوب می شود . افراد زیادی هستند که با این سوال روبرو می شوند که چرا باید برای طراحی لوگو اینقدر پول پرداخت کرد ، در صورتی که خیلی ها حاضرند با مبلغی نزدیک به پنج هزار تومان یک لوگو به آنها تحویل بدهند . سوال خوبی است و جواب های خوبی هم دارد . برای پاسخ به این سوال من روش مقایسه را مناسب می دانم . بهتر است ببینیم که چه تفاوتی واقعا بین یک لوگوی ارزان قیمت و یک لوگوی حرفه ای وجود دارد . اگر شما جز افرادی هستید که به یک لوگو نیاز دارید و قصد دارید بدانید چه میزان برای آن هزینه کنید ، ادامه مطلب را با من همراه شوید .
لوگو یا نشانه چیست ؟
برای آنکه بدانیم لوگو چه کار کردی دارد ، ابتدا باید آن را بشناسیم . طراحی لوگو مفهومی است که همزمان باید الهام بخشی ، تحسین ، وفاداری و برتری را در بر بگیرید . لوگو ، یکی از جنبه های برند است . اشکال ، فرم ، رنگ و فونت آن معمولا در یک حوزه تجاری مشترک با هم متفاوت است . البته لوگوها کاربردهای غیر تجاری نیز دارند . پیش تر در پیکسلر مطلبی در مورد اینکه " یک لوگوی خوب چگونه است " نوشته بودم . به راستی زمانی که قرار است لوگو این همه کارکرد داشته باشد ، چرا باید برای آن هزینه نشود ؟Generative art چگونه هنری است ؟
با شتاب یافتن رشد فناوری های گوناگون و ابزارهای مختلف ، شاخه های هنری نیز به یک باره رشد کمی و کیفی زیادی داشته اند ....